همایش "به‌سوی کنشگری شهرسازان در عرصه عمومی" در 24 آبان ماه 1396 با همکاری پژوهشکده فرهنگ، هنر و معماری، انجمن علمی طراحی شهری دانشگاه تربیت مدرس و شورای شهر تهران و با سخنرانی خلیل حاجی‌پور، عضو هیأت‌علمی گروه شهرسازی دانشگاه شیراز، سیامک قاضی پور و آتوسا آفاق‌پور، اعضای هیأت‌علمی پژوهشکده فرهنگ،هنر و معماری، سید مهدی خاتمی و احسان رنجبر، اعضای هیأت‌علمی دانشگاه تربیت مدرس، زهرا نژاد بهرام رئیس کمیته شهرسازی شورای شهر تهران و با حضور علاقه‌مندان به موضوع کنشگری شهرسازان در عرصه عمومی در سالن پژوهشکده فرهنگ،هنر و معماری برگزار شد. 

این نشست با ارائه سیامک قاضی‌پور، عضو هیأت‌علمی پژوهشکده فرهنگ، هنر و معماری، با عنوان "پیاده و زندگی روزمره؛ کشف الگوهای حرکت در زندگی روزمره" آغاز شد. وی ضمن تعریف کنشگری فعال و غیرفعال، کنشگری غیرفعال را مغز کنشگری فعال دانست. وی عنوان کرد که در کنشگری غیرفعال، کنشگر در قالب پژوهشگر ظاهر می‌شود و می‌تواند با کاوشگری و پایش‌گری در پژوهش شهری، اساس فعل کنشگری فعال را توجیه و ترسیم کند. وی در حوزه کنشگری غیرفعال، به زمینه‌های کاوش در زندگی روزمره و تفهم آن به‌عنوان بستر اصلیِ تأثیر اقدامات و تصمیمات بر استفاده‌کنندگان از فضای شهری تأکید داشت. در همین راستا پژوهشکده پژوهشی را تحت عنوان "پیاده و زندگی روزمره؛ کشف الگوهای حرکت در زندگی روزمره" انجام داده است که در آن الگوهای اجتماعی حرکت در زندگی روزمره زنان محله سنگلج در یک سال گذشته را کاویده است. ایشان در این نشست به ذکر نتایج این پژوهش پرداختند.

در ادامه آتوسا آفاق پور، عضو هیأت‌علمی پژوهشکده فرهنگ، هنر و معماری در پژوهشی به بررسی و ارزیابی میزان اجرای "مصوبات دوره چهارم شورای اسلامی شهر تهران" پرداخت. وی در این پژوهش ابتدا به معرفی شورای شهر تهران، وظایف این شورا و کمیسیون‌های آن پرداخت. پس‌ازآن میزان اجرای مصوبات دو کمیسیون "سلامت محیط‌زیست و خدمات شهری" و "کمیسیون عمران و حمل‌ونقل را موردبررسی قرارداد. سپس با آسیب‌شناسی مصوبات در سه مرحله‌ی "تهیه، تدوین و تصویب مصوبات"، "اجرای مصوبات" و "نظارت پس از اجرا"، دلایل عدم تحقق این مصوبات را بیان کرد.

خلیل حاجی‌پور، عضو هیأت‌علمی دانشگاه گروه شهرسازی دانشگاه شیراز، سخنرانی خود را با بررسی نظریات جان فریدمن و پائول دایویدوف در رابطه با تعریف برنامه‌ریز(Planner) و وظیفه ‌آن آغاز کرد و بیان کرد که برنامه‌ریزی در معرض تعارض منافع گروه‌های نابرابر قرار دارد و از این نظر عدالت و دموکراسی ایجاب می‌کند که به نحوی میان این منافع مختلف، آشتی و تعادل برقرار گردد.وی همچنین عنوان کرد:

" فساد به‌طور عام و فساد شهری به‌طور خاص، به‌عنوان پدیده‌ای برخاسته از تلاقي منافع بخش‌های عمومي و خصوصي با يكـديگر، حاصـل رفتار منفعت‌جویانه كساني است كه نمايندگي بخش عمومي را بر عهده‌دارند يا از قدرت و اختيارات دولتي برخوردارند و از آن براي مقاصد شخصي، خانوادگي، يا گروهـي اعـم از انگیزه‌های كسـب فرصت‌های سياسي يا اقتصادي سوءاستفاده می‌کنند."

وی اولین عامل کشف فساد را نظارت عمومی از پایین به بالا دانست و بیان کرد استفاده از این منبع ضد فساد، نیاز به بسترهای نهادی دارد که باید از سمت قانون‌گذار و حاکمیت تأمین شود. در ادامه وی با قرار دادن شهرسازی کلینیکی یا شهرسازی بالینی در مقابل شهرسازی هنجاری بیان کرد:" شهرسازی ما عملاً شهرسازی کتابخانه‌ای است و نه میدانی. نظری است و نه عملی، عموم مهندسین شهرساز ما در میدان عمل اجتماعی غایب هستند و در کلاس درس حاضر". همچنین عنوان کرد:" نمی‏توان به بهانه مداخله و سیاست‌گذاری در ورطه سیاست‏زدگی افتاد و نبایستی از ترس سیاست‏زدگی، به عالم انتزاع و انزوا فرورفت و از هر نوع ایفای نقش فعال درصحنه اجتماعی اجتناب ورزید". خلیل حاجی‌پور با  بیان تفاوت شهرسازی با علوم مختلف مطالعه کننده فضا، ارتباط شهرساز با شبکه‌ای از نخبگان رشته‌های دیگر را فرصتی برای ایفای نقش مهم‌تر اجتماعی دانست. همچنین بیان کرد یک کنشگر جدی و به‌روز باید بتواند از یکسو با آکادمی و از سوی دیگر با جامعه مدنی مرتبط باشد و جهت‌گیری رسمی علمی و آکادمیک را به نفع اولویت‌های شهر تغییر دهد. درعین‌حال باید بتواند جهت‌گیری نظام سیاسی را نسبت به موضوعات و اولویت‌های شهر تغییر دهد.وی "سیاسی‌کاری"، "ضعف بنیه مالی"، "بی‌تفاوتی و عدم تعهد دانشگاهیان"،"فقدان زبان مشترک با توده‌ها"، "وابستگی و عدم استقلال" و " اعمال فشار و محدودیت‌های شغلی" را آسیب‌های کنشگری شهرسازان در عرصه عمومی عنوان کرد و "ایجاد نهادهای واسط و کارآمد"، "حمایت از دفاتر تسهیلگری،نهادهای غیردولتی و مدنی" و "آموزش صحیح" را برای پیوند حرفه و رشته شهرسازی با جامعه، ضروری دانست. در ادامه وی به ارائه‌ی تجربه‌ی کنشگری گروه مطالعات شهری فاطر در شهر شیراز و در عرصه عمومی پرداخت.

در ادامه برنامه، احسان رنجبر، عضو هیأت‌علمی گروه شهرسازی دانشگاه تربیت مدرس و دبیر علمی نشست، در ضمن رونمایی از وب‌سایت" طراحی شهری ایرانی"(www.urbandesign.ir)، از تمامی فعالین در حوزه شهرسازی برای همکاری در این سایت دعوت نمود.
ساعتی از نشست نیز با حضور زهرا نژاد بهرام رئیس کمیته شهرسازی شورای شهر تهران و سید مهدی خاتمی، عضو هیأت‌علمی گروه شهرسازی دانشگاه تربیت مدرس به پنل مشترک و همفکری و گفتگوی اساتید دانشگاهی در کنار مدیران شهری، دانشجویان ، حرفه‌مندان و علاقه‌مندان به این حوزه اختصاص یافت.
لازم به ذکر است که این همایش یکی از پیش‌برنامه‌های همایش بین‌المللی " آینده فضاهای عمومی شهری-FUPS2018" بوده است که در 3- 5 مهرماه سال1397 توسط انجمن علمی طراحی شهری دانشگاه تربیت مدرس و همکاری شرکت عمران و بهسازی شهری ایران برگزار خواهد شد.

• < قبلی
• بعدی >